Scuba Dalışta Solunum – 2
- Scuba Dalışta Solunum
- Scuba Dalışta Solunum – 2
- Scuba Dalışta Solunum – 3
- Scuba Dalışta Solunum – 4
- Scuba Dalışta Solunum – 5
Tecrübesiz dalgıçlar genellikle hiperventilasyon yapar ve bunu fark etmez. Eğitmenler ya da dalış liderleri gruplarındaki dalgıçları sürekli olarak hiperventilasyona karşı kontrol etmelidir (hiperventilasyon yapan dalgıç neredeyse aralıksız olarak suya kabarcık bırakır). Hiperventilasyona başlayan dalgıcın en kısa zamanda yüzeye dönmesi ve dalışını bitirmesi gerekir.
Sualtında solunum dengesizliğine engel olabilmek için kullanılacak ikinci solunum hareketi ise, derin ve ağır solunumdur. Böylelikle dalgıç, ölü hava boşluklarında (akciğerlerinde havayı alveollere taşıyan yapının içindeki hava boşluğu ile regülatörünün ikinci kademesinde yer alan hava boşluğu) biriktirdiği ve her solukla birlikte öncelikli olarak akciğerlerine gönderdiği karbon dioksiti seyreltmiş olur. Ayrıca derin ve ağır solunum dakikadaki solunum hacmini düşüreceğinden, sınırlı olan hava kaynağının dalgıca daha uzun süreler yetmesini de sağlayacaktır.
Solunum hacimleri
Akciğerlere giren ve çıkan havanın miktarı, vücuttaki oksijen ile karbon dioksit gazlarını normal seviyede tutmak için içeri alınan oksijen miktarı ile vücuttan atılacak olan karbon dioksit miktarı ile ilgilidir. Su üstünde normal şartlar altında ve özellikle de daha çok molekülün aynı hava hacmine sıkıştırılması durumlarında (yani sualtında yüksek basınç altında solunumda) vücut, solunumu sadece karbon dioksit fazlalığını atmak için yapar (yani solunum gazında daha çok oksijen bulunuyor olması solunum miktarını düşürmez). Dalgıç bu solunumu istenilen seviyede yapabilirse vücuda gerekli olan oksijeni sağlamış olur.
Dalıştaki çeşitli durumlarda dalgıcın ihtiyaç duyacağı oksijen miktarını, hangi miktarda karbon dioksit çıkardığını, akciğerlerini veya dalgıç başlığını havalandırmak için ne kadar havaya ihtiyaç olduğunu bilmek oldukça önemlidir. Bu tip bilgiler özellikle nargile (yüzeyden beslemeli dalış sistemleri) sistemlerde verilecek havanın miktarını belirlemekte fayda sağlar. Kullanılacak karışımı, karışımın akış süratini ve dalgıcın nasıl bir aktivitede bulunacağını bilmek, dalgıç tarafından harcanacak oksijen miktarını ölçmekte önemli birer referans olur. Normal bir dalışta bu miktarları ölçmek veya önceden kesin tahminlerde bulunabilmek mümkün olmayabilir, ancak yapılacak işin detayları biliniyorsa, daha önceki tecrübelerden de elde edilen verilerle birlikte tahminlerde bulunmak mümkündür. Bir insanın yaptığı iş solunum miktarına bağlıdır. İnsanın tükettiği oksijen, çalışma hızını en iyi belirleyen faktördür (Tablo 3-3) .
Tablo 3-3. Aktiviteye bağlı oksijen tüketimi (yaklaşık olarak)
| Aktivite | O2 tüketimi (lt/dk) | Solunum Hacmi (lt/dk) |
| Uyku hali Sakince oturuş Yürüyüş (2mph) Koşma (8mph) |
0,25 0,30 0,70 2,0 |
6 7 16 50 |
| Yavaş SCUBA (0,5knot) |
0,8 | 18 |
| Orta hızlı SCUBA (0,85knot) |
1,4 | 28 |
| Hızlı SCUBA (1knot) |
1,8 | 40 |
| Hızlı yüzme (1,2 -1,4knot) |
2,5-3,4 | 60-75 |
mph : m ile p er h our ; saatte gidilen kara milinin ifadesidir.
Knot : ( ing : Düğüm) Ölçü birimi, saate kat edilen deniz milinin ifadesidir.
U.S.Navy 1963. U.S.Navy Diving Manual , Part I.
Lamphier,E.H.Dwyer,J.V.1954. “Diving with Self Contained Underwater Breathing Apparatus” U.S.Navy Experimental Diving Unit Special Reports, Series1.
0,5 knot hızını dalış süresince sağlayabilmek oldukça zordur . Bu hızda denge durumu daha zor oluşur. Özellikle tecrübesiz dalgıç ,scuba donanımıyla düşük hızlarda yüzerlik kazanır , dolayısıyla dengesini sağlamak amacıyla hızını yüksek tutmaya çalışır .
devam edecek ….
Referanslar
Lanphier,E.H. 1975. Pulmonary Function. In: The Physiology and Medicine of Diving and Compressed Air Work (2nd ed.), edited by P.B.Bennet and D.H.Elliot. Baltimore: Williams&Wilkons, p.102-154.
Lambertsen,C.J. 1980. Effects of Excessive Pressures of Oxygen, Nitrogen, Helium, Carbon Dioxide and Carbon Monoxide : Implications in aerospace, undersea and industrial environments. In: Mountcastle VB (ed): Medical Physiology. 14th ed. Vol 2.St.Louis,CV Mosby Company, p.1901-1944.
Thomas,S.C., and C.W.Shilling (eds) 1980. Carbon Dioxide Effects on Mammalian Tissue. Bethesda, MD:Undersea Medical Society.
Faydalanılan Yayınlar
Bennett, PB, and Elliot DH.1993. The Physiology and Medicine of Diving (4PthP ed.). London: Saunders
Bove,A.A.,Davis,C.J.1990. 2PndP ed. Diving Medicine. W.B.Saunders Company, Philedelphia.
BSAC.1992.Advanced Sport Diving. Stanley Paul&Co.Ltd. London.
BSAC.1993.Sport Diving Manual.
US Navy. 2000. US Navy Diving Manual, revision 4. Washington, DC: GPO. (Navsea Tech. Manual ).
U.S.Navy.2001.U.S.Navy Diving Manual. Washington,D.C:Department of the Navy. (NAVSEA 0910-LP-100-3199)
Shilling,C.W.,Carlston,C.B.,Mathias,R.A.1984. The Physician’s Guide to Diving Medicine. Bethesda, Maryland. Undersea Medical Society. New York, Plenum Press.
ATA BURAK ÇAKALOZ
2 Yıldız Eğitmen, Sualtı Hakemi, Sporcu ve Araştırma Dalgıcı
