Denizcinin El KitabıFaydalı Bilgiler

Demirler

Deniz üzerinde kalmak için kullandığımız deniz tabanına tutunma malzemeleridir. Galvanizli dökme demir,paslanmaz çelik gibi ağır metallerden yapıldığı gibi, aliminyum gibi hafif metallerden yapılanları da vardır.

Şu parçalardan oluşur.

  1. Beden
  2. Tırnaklar
  3. Meme
  4. Kollar

Beden, bir birleştirme kilidiyle zincire irtibatlanır. Demir, tekne bağlantısının tamamının zincir olması tercih edilir.

Bu mümkün değilse, en az 1/3 zincir, 2/3 halat kullanılmalıdır. Bu durumda, zincir hem ağırlık yaparak bedenin deniz dibinden kalkmasını sağlayacak, hem de sürtünmeler sonucu demir halatının zedelenmesini engelleyecektir.

DEMİR TİPLERİ

Admiralti (balıkçı) Demiri: iki tırnaklı, beden üzerinden kollu bir demirdir. Kollar deniz dibine yatma eğilimindedir. Bu durum, kollarla 90 derecelik açı yapan tırnakların dibe güçlü bir şekilde saplanmasına imkan verir.

Özellikle yosunlu diplerde ince tırnaklar, zemini yararak, yosun köklerine saplanır ve çok iyi tutunma sağlar. Aynı şekilde, kayalık zeminlerde de kol, tırnak açısı ve tırnak küçüklüğü nedeniyle kolay ve güçlü tutunma noktaları bulur.

Dezavantajları şunlardır, şekli irtibarıyla teknede muhafazası zordur. Herhangi bir loçaya oturmaz. Güverte üzerine alınması, küpeşteye bağlanması veya baş ambara yerleştirilmesi gerekir. Atması ve alması kolay ve pratik değildir. Ayrıca, sert hava altında, kum ve çakıl zeminlerde, tırnak yüzeylerinin çok geniş olmaması nedeniyle tarama riski yüksektir.

Danforth Demiri: iki geniş ve sivri uçlu tırnakları olan bir demirdir. Tırnakları haraketlidir. Kum ve balçıkta geniş direnç yüzeyi bulduğu için iyi tutunma sağlar.

Her ne kadar tırnakları sivri de olsa, tırnak beden açısının küçük olması nedeniyle kayalık zeminde tutunma noktası, yosunlu zeminde ise, yosunlar arasında zemine saplanacak yer bulamadığı için iyi tutunma sağlayamaz. Teknede muhafazası kolaydır. Kendine uygun yapılmış loçaya kolayca oturur. Kullanımı pratiktir.

CQR (Pulluk) Demiri: Pulluk tipindedir. Mafsallıdır, bu nedenle rüzgarın değişmesi halinde fazla taramadan tekrar dibe tutunur. Mafsalsız ve daha geliştirilmiş modeli Delta Tipi demirdir. Benzer özelliklere sahiptirler. Fakat Delta Demiri, daha geniş ve çekme kuvveti yönünde daha açılı tırnaklara sahip olduğu için CQR’den daha fazla tutunma özelliğine sahiptir.

Yosun zeminde, sivri tırnak uçları, demir ağırlık merkezi ve tırnak yan yüzeyleri vasıtasıyla yosunların arasından dibe ulaşır ve köklere saplanarak, Bruce ve Danfarth’a nazaran daha güçlü tutunma sağlar. Balçık ve kum zemine ise tutunmaları, sivri tırnak uçlarının zemini pulluk gibi sürerek yırtması nedeniyle, Bruce ve Danfort’a göre zayıftır. Kullanımları pratiktir. Kendilerine uygun loçalara rahatlıkla otururlar.

Bruce Demiri: Üç tırnaklı, yuvarlak hatlı bir demirdir. Hareketli parçası yoktur. Ağırlık merkezi çok iyi dengelenmiştir. Başlangıçta deniz dibine yan düşer, yük bindikçe bu tırnaklar, orta tırnağı zemine gömme eğilimindedir.

Geniş tırnak yüzeyleri, yük bindikçe zemine gömülme eğilimi ve sivri olmayan tırnak uçları nedeniyle balçık ve kumda en iyi tutan demirlerden biridir. Yosunlu bölgelerde, tırnakları zemine saplanamadığından tutunma sağlayamaz. Kullanımı pratiktir.

Gemi Demirleri: Genellikle ağır gövdeli ve iki tırnaklı demirlerdir. Tırnaklar haraketlidir ve bedenle belli bir açı yapar. Ağırlıkları ve haraketli tırnakları başlangıçta dibe yatmış olan demiri yük bindikçe zemine gömer.

Gemiler için kullanımı pratiktir ve loçalarına sorunsuz otururlar. En bilinen ve kullanılan modeli Stockless’dir. Kayalık ve yosun zeminde iyi tutunma sağlayamazlar.

Grapnel Demiri: Küçük bot ve tekne demirleridir. Dört tırnaklı, hafif demirlerdir. Loça düzenleri yoktur. Tekne içine alınmaları gerekir. Bot ve küçük tekneler için kullanımları kolaydır.

Aşağıdaki tabloda demirlerin çeşitli zeminlerdeki tutma endeksleri verilmiştir.

Grapnel Admiralty Bruce Plow cqr Danforth Stockless
Balçık 2 3 9 7 8 6
Kum 3 4 7 6 7 6
Çakıl 4 5 7 6 5 6
Kaya 9 8 2 2 2 2
Yosun 7 9 3 6 4 3

Yukarda sözü edilen demirler dışında çeşitli tiplerde demirler üretilmektedir. Bunların bazıları şunlardır:

FORTRESS, MUSHROOM(MANTAR), SPADE, BARNACE, BÜGEL VS…

Hepsinin farklı özellikleri vardır. Tekne tipi ve seyir yapacağımız bölgenin özelliklerine göre demir tipi seçilmelidir.

Hazırlayan
TUNÇ TOKAY
Eğitmen Kaptan

tunctokay@hotmail.com

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı