Çatışmayı Önleme Kuralları 2

2. Öncelikli Yol Hakkı

MANEVRA YETENEĞİ SINIRLI TEKNELER

Tanım: Yaptığı iş nedeniyle bu kuralların gereğine uygun olarak manevra yapma yeteneği sınırlanan ve bu yüzden diğer bir teknenin yolundan çıkma yeteneği olmayan bir tekne anlamına gelir. [ Kural 3(g) ]

“Kumanda altında bulunmayan” tekneler haricindeki bütün teknelere karşı yol hakları vardır.

“ Manevra yeteneği sınırlı tekneler” kapsamına şu tekneler girmektedir [ Kural 3(g) ] :

Tanım kapsamı içinde kalan teknelere ilaveten,

• Bir seyir işareti,denizaltı kablosu veya boru hattının döşenmesi,çalışması veya toplanmasıyla meşgul bir tekne.
• Seyir halinde ikmalle uğraşan veya insan, kumanya veya yük aktaran bir tekne.
• Bir hava aracını denize indirme veya denizden alma işiyle uğraşan tekne.
• Tarama, sörvey veya sualtı işleriyle uğraşan bir tekne

TANIM GEREĞİ MANEVRA YETENEĞİ SINIRLI STANDART TEKNELER

Gece işareti : En iyi görülebilecekleri yerde dikey bir doğru üzerinde üç fener gösterecektir. Bu fenerlerin en üstteki ve en alttaki kırmızı, ortadaki beyaz olacaktır. [ Kural 27 (b) (i) ]

Manevra yeteneği sınırlı tekne üzerinde yol yoksa (demirli durumda) sadece bu fenerleri gösterecektir. [ Kural 27 (b) (iv) ] (Şekil 2.1)

Üzerinde yol varsa, bu fenerlerle birlikte seyir fenerlerini gösterecektir. [ Kural 27 (b) (iii) ] (Şekil 2.2)

Gündüz işareti : En iyi görülebilecekleri yerde dikey bir doğru üzerinde üç şekil gösterecektir. bu şekillerin en üstteki ve en alttaki küre,ortadaki eşkenar dörtgen şeklinde olacaktır. [ Kural 27 (b) (ii) ] (Şekil 2.2)

Manevra yeteneği sınırlı tekne üzerinde yol yoksa (demirli durumda) bu şekillere ilaveten, demirli bir teknenin göstermesi gereken işaretleri gösterecektir . [ Kural 27 (b) (iv) ] (Şekil 2.1)

TARAMA, SÖRVEY VEYA SUALTI İŞLERİYLE UĞRAŞAN BİR TEKNELER

Tarama, sörvey veya sualtı işleriyle uğraşan teknelerin bordalarında yaptığı çalışma nedeniyle geçişe engel bir durum varsa manevra yeteneği sınırlı teknelerin göstereceği standart fenerlere ilaveten şu fenerleri göstereceklerdir.

Engelin bulunduğu tarafı işaret etmek üzere dikey bir doğru üzerinde her yönden görünür iki kırmızı fener veya iki küre. [ Kural 27 (d) (i) ] (Şekil 2.3)

Diğer teknenin geçebileceği tarafı işaret etmek üzere,dikey bir doğru üzerinde her yönden görünür iki yeşil fener veya iki eşkenar dörtgen [Kural 27 (d) (ii) ] (Şekil 2.3)

Eğer su altı çalışmasıyla meşgul teknenin üzerinde yol yoksa (demirli durumda) sadece bu fenerleri, [ Kural 27 (d) (iii) ] (Şekil 2.3)

Üzerinde yol varsa bu fenerlere ilaveten seyir fenerlerini [ Kural 27 (d) ] (Şekil 2.4) gösterecektir.

Dalgıç işleriyle uğraşan bir teknenin yukarda belirtilen işaretleri göstermesi pratik olmadığı hallerde; gece, standart manevra yeteneği sınırlı tekne fenerlerini [ Kural 27 (e) (i) ] (Şekil 2.5); gündüz, uluslar arası “A” flamasını [ Kural 27 (e) (ii) ] (Şekil 2.6)gösterecektir.

MAYIN TEMİZLEME İŞLERİYLE UĞRAŞAN TEKNE:

Gece işareti : Biri pruva direği başına yakın, diğerleri pruva direği cundalarında gösterilecek her yönden görünür üç yeşil fener. Mayın tarayan geminin üzerinde yol bulunacağından dolayı aynı anda seyir fenerlerini de yakacaktır. [ Kural 27 (f) ] (Şekil 2.7)

Gündüz işareti : Biri pruva direği başına yakın, diğerleri pruva direği cundalarinda üç küre. [ Kural 27 (f) ] (Şekil 2.7) gösterecektir.

Mayın temizleme işiyle uğraşan teknenin tarama yaptığı alan genellikle bir askeri eğitim sahasıdır ve ilanen duyurulmuştur. Bu nedenle esas olarak, diğer teknelerin bu sahaya girmemeleri gerekmektedir. Yasaklanmamış bir sahada mayın temizleme işiyle uğraşan bir tekneyle karşılaşan diğer bir tekne, tarayıcının 1000m. den daha yakınından geçmemelidir. [ Kural 27 (f) ]

YEDEKLEME İŞİYLE UĞRAŞAN TEKNELER

Denizde Çatışmayı Önleme Kuralları yedek çeken tekneleri, menevra yeteneği kısıtlı tekneler içinde belirgin bir şekilde sınıflandırmamış olsa bile, genel kanı, bu teknelerin, istedikleri süratle rota değiştirememeleri, kuralların gerektirdiği durumlarda stop edememeleri, tornistan verememeleri ve yaptıkları ani haraketlerin yedeklenen gemi tarafından istenen sürede algılanamaması nedeniyle manevra kabiliyeti kısıtlı tekneler içinde değerlendirilmesi gerektiği şeklindedir.

Buna ilaveten, gerek yedekleyen ve gerekse yedeklenenin rotalarından ayrılma yetenekleri önemli bir şekilde kısıtlanan yedekleme işiyle uğraşan bir tekneye, manevra yeteneği sınırlı tekneler içinde özel bir yer verilmiştir. [ Kural 3 (g) (vı) ] . Bu nedenle sınıflamayı iki başlık altında yapmak ve yedekleme işleminin neden olduğu genel manevra zorluklarının ötesinde, özel bir takım nedenlerle manevrası kısıtlı yedek çeken teknenin, diğer yedekleme işleriyle uğraşan teknelere nazaran öncelikli yol hakkına sahip olduğunu kabul etmek gerekir .

(Bordadan ve iterek yedekleme yapan tekneler için kural 24’e bakınız.)

ÇEKEREK YEDEKLEME YAPAN TEKNELER

1. Yedekleyen bir teknenin kıçından, yedeklenenin kıç sonuna kadar olan mesafe (yedek boyu) 200m. den kısa ise ,seyir fenerlerini ve ilaveten, silyon feneri doğrultusunda ikinci bir silyon feneri ve pupa feneri üzerinde, dikey doğrultuda bir yedekleme feneri gösterecektir. (yedekleyen teknenin boyu 50m.den kısa)
[ Kural 24 (a)(ı) (ıv)] (Şekil 2.9)

2.Yedekleyen bir teknenin kıçından, yedeklenenin kıç sonuna kadar olan mesafe 200m. den fazla olması halinde
yukardaki fenerlere ilaveten diğer silyon fenerleri doğrultusunda üçüncü bir silyon feneri daha gösterecektir.
(yedekleyen tekne boyu 50m.den kısa) [ Kural 24 (a) (ı) ] Yedek boyu 200m. den fazla ise gündüz vakti yedek çeken tekne en iyi görülebilecek yerinde eşkenar dörtgen şekli gösterecektir.[Kural 24 (a) (v)] (Şekil 2.10)

3.Yedekleyen tekne boyu 50m.den uzun ve yedek boyu 200m.den kısa ise başta kıçta iki silyon ve bunlara ilaveten birinin doğrultusunda 3. bir silyon feneri gösterecektir. [Kural 24 (d)] (Şekil 2.11)

4.Yedekleyen tekne boyu 50m.den uzun ve yedek boyu 200m.den uzunsa, başta kıçta iki silyon ve bunların birinin doğrultusunda 2 silyon feneri daha gösterecektir. [Kural 24 (d)]

5. Yedeklenen tekneler, gece vakti pupa ve borda fenerlerini (Şekil 2.12), yedek boyu 200m.den fazla ise gündüz vakti en iyi görülebilecek yerlerinde eşkenar dörtgen şekli (Şekil 2.13) göstereceklerdir. [Kural 24 (e)]

Yedek çeken ve rotasından ayrılma yeteneği olmayan bir tekne yukarda belirtilen işaretlere ilaveten “manevra yeteneği sınırlı tekne fenerlerini ve işaretlerini gösterir. [ Kural 27 (c)]

Yedekleyen tekne boyu 50m.den kısa, yedek boyu 200m.den kısa, rotasından ayrılma yeteneği olmayan tekne. (Şekil 2.14)

Kısıtlı görüş şartlarında verilecek ses işareti
İki dakika aralıklarla bir uzun ,iki kısa düdük. [Kural 35 (c)]

Not: Dalgıç işlerinde hariç olmak üzere, boyları 12m. den küçük teknelerden bu kurallarda belirtilen fenerleri ve şekilleri göstermeleri istenmeyecektir. [Kural 27 (g)]

devam edecek …

TUNÇ TOKAY
Eğitmen / Uzak Yol Güverte Zabiti

tunctokay@hotmail.com
ttokay@yahoo.co.uk