Deniz YazılarıDenizcinin El KitabıFaydalı BilgilerKöşe YazılarıTalip Özcengiz

İyi bir “Gemi İşletmecisi” Nasıl Olmalıdır? ( Bölüm 2)

Denizde ve kara işletmesinde çalışan emekçilerin çalışma koşulları arasında belirgin farklar vardır. Bunlardan bazılarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

  1. Karada belli  bir saate mesainiz biter ve öbür yaşamınız başlar. Denizde mesai  24 saattir. Başka bir yaşamınız yoktur.
  2. Karada akşam olduğunda gideceğiniz bir eviniz, aileniz vardır.
    Geminiz sizin evinizdir. Başka gidecek yeriniz ve yaşam alanınız yoktur.
  3. Karada akşam uykunuz geldiğinizde yatağınıza yatıp uyursunuz. Denizde uykunuz geldiğinde yatıp uyuma şansınız yoktur. Geminin işleri ve koşulları müsaade ettiği zaman dilimleri arasında uyuyabilirsiniz. Bu yarım saat veya bir saat de olabilir. Gece ve gündüz arasında bir ayırım yoktur.
  4. Karada akşam olduğunda yatağınızda sevdiklerinize, ailenize ve çocuklarınıza sarılıp uyuma şansına sahipsinizdir. Denizde, eğer rüzgardan elinizden uçup gitmemişse sadece resimlerine bakıp ağlarsınız.
  5. Karada takvim çok önemli değildir. Hayatı etrafınızda hissedersiniz. Denizde takvim vazgeçilmezdir. Onu mutlaka kamaranızda istersiniz.
  6. Karada hastalandığınızda en azından evde sıcak bir çorba akşama sizi beklemektedir. Denizde hasta olmayı bir kenara bırakın, fırtınalı havalarda fındık kabuğu misali bir o yana bir bu yana  sallanan gemide haftalarca bir tas çorbayı hayal bile edemezsiniz.
  7. Karada bir tatil günü sabahı üzerinde boyası ıslak günlük gazetenizi alıp tuvalette keyif yapabilirsiniz. Denizde mideniz kalkmasın diye yediğiniz kuru gıdaların mükafatı saatlerce tuvalet taşında oturma sonucu oluşan bacak ve baldır tutulmasıdır.
  8. Karada sabah kalktığınızda eşinizin katlayıp dolaba koyduğu mis kokan çamaşırlarınızı giyersiniz. Denizde ise eğer vakit bulabildiyseniz kendi yıkadıklarınızı giyersiniz.
  9. Karada hasta olunca doktora, dişiniz ağrıyınca diş hekimine, ilaç için eczaneye,  alışveriş için bakkala veya markete, pasta almak için pastaneye çocuğunuza oyuncak almaya, hava güzelse hafta sonları çocuklarla piknik yapmaya,  kayınbirader ile maç seyretmeye, sinemaya, tiyatroya, konsere veya arabanızı tamire gidebilirsiniz. Denizde ise hasta olunca efendi kaptana, karnını doyurmak için yemek salonuna, uyku dışında dinlenme saatlerinde yemek masasının yanındaki oturma grubuna geçersiniz. Belki hava güzelse güvertede yüz adım atabilirsiniz.  İşte hepsi o kadar.
  10. Karada yeni arkadaşlar edinebilir, sabah yolda güzel bir kızla tanışabilir, ömür boyu sürecek bir dostluğun temelini atabilir,  bir arkadaşınızın düğününde cici bir hanımla dans edebilir ve ona yuva kurmayı teklif edebilirsiniz. Her gün yaşam adına yeni bir gündür ve her yeni gün önünüzde gelecek vaat eden olaylarla doludur. Denizde zaman durmuştur. Denizcinin diğer mürettebat ve yunuslardan başka arkadaşı yoktur. Denizcinin limanlardaki kısa molalarında onun en iyi arkadaşı cebindeki dolarlardır. Onun dışında anlatılanlar bu çilekeş insanların hayatına diğer insanlar tarafından yamanmıştır. Büyük çoğunluğu hayal ürünüdür bu sebepten  pek kulak vermeyin.

Burada büyük ölçekli bazı diğer işletmelerden küçük örnekler vermek istiyorum. Örneğin bir madeniniz  veya bir iplik fabrikanız var ise, sizin istediğiniz  şartların veya koyduğunuz kuralların yerine getirilip getirilmediğini günün her saatinde kontrol edebilirsiniz.

Denizde ise bütün servetiniz,  gönül birliği yaptığınız ve sizin seçtiğiniz denizcilere emanettir. Dünyanın sayısız ve karmaşık doğa şartlarında,
medeni ve  medeni olmayan ülkelerinde ve denizlerinde, önce can ve mal emniyetini sağlayarak ticaretin gereklerini yapacaklardır. Becerikli, akıllı, kıvrak zekalı, uyanık, soğukkanlı, dürüst, çalışkan, işletmesi ile uyum içinde ve mesleğini iyi bilen insanlar olmak zorundadırlar. Onların mesaisi sadece ticaret için değil;  kendi canları ve onları geride bekleyen bakmakla yükümlü oldukları aileleri içindir. Denize yatırım büyük özveri ve cesaret ister. Bu sebepten  gemi sahiplerinin çabaları göz ardı edilemez ve saygıyı hak eder. Bütün “ekmek kavgaları”  da mutlaka  kutsaldır ancak denizcinin  kavgası  çok daha özel bir yerdedir ve bütünüyle göz önüne alındığında tartışmasız en zor olanıdır.

Gelelim iyi bir gemi işletmecisine; Tartışmasız ticari kararlarında başarılı olmalı ve gemisini en verimli şekilde çalıştırmalıdır.

Bunun yanı sıra;

  1. Ödeme planlarını yaparken sadece geçmiş ayın değil; bir sonraki ayın maaşlarını da düşünmeye gayret etmeli.  Nakit akışı içinde gemi personeli maaşlarını büyük karakterler ile işaretlemeli.
  2. Denizde çalışanların maaşlarını her ayın ilk mesai gününde hesaplarına yatırmaya azami gayret etmeli.
  3. Bayram, yılbaşı, okulların açılması gibi özel günlere denk gelen maaş ödemelerini mutlaka en geç bir iki mesai günü öncesinden gemi personelinin hesaplarında olacak şekilde yapmaya çalışmalı. Yeni okula başlayan çocuğuna kitap, defter, önlük  alacak olan gemi adamı ve ailesinin heyecanı ile filosuna yeni  katılan bir geminin deniz iniş töreninde gemi sahibinin duyduğu heyecan arasında özünde bir fark yoktur.
  4. Kaptan ve gemi adamlarını özellikle yurt dışı limanlarda kasasında dövizsiz bırakmamalı.
  5. Denizcinin,  kara işletmesini arayan ailesine karşı her zaman kibar ve anlayışlı olmalı. Elinden gelenin ve yapılması gerekenin en iyisini en kısa zamanda yapmaya gayret etmeli. Özellikle merak içinde kalan ailelere mutlaka haber ulaştırmalı.
  6. Denizcinin kumanya ve diğer ihtiyaçlarını karşılayabileceği limanlar ve acentalar ile önceden temasa geçerek maliyetlerini bir an evvel tespit etmeli. İkmal yapma imkanı olmayan liman veya limanları önceden öğrenmeli veya aşırı maliyetler yüzünden gereken ikmalleri yapamayacak durumda kalmamak için gemisinden her zaman bir adım değil; birkaç adım önde olmalı.
  7. Bayramlar, yılbaşları ve her yazışmada tüm denizcilere iyi dileklerde bulunmalı. Duacı olmalı ve hayırlı selametler dilemeli.
  8. Kaptan gemi sahibinin temsilcisidir. Onun dünya denizlerinde ve limanlarında gemisini gururla  gezdirmesini temin etmeli. Gemisine bakan armatörün kaptanı işine sahiptir ve başı her zaman diktir.
  9. Bulunduğu makamın ona emanet olduğunu hiçbir zaman unutmamalı. Elindeki imkanları kullanırken adaletli olmalı ve asla haksızlık yapmamalı.
  10. Eşinin yemekten sonra mutfakta pişirdiği kahve kokusu burnunda;  akşam yatağında huzur içine uyuyakalmış çocuklarının yanağına bir öpücük kondurduğunda
    aylardır babasız çocuklarını göğsüne bastırmış sabır taşı anneleri ve denizdeki babaları hatırlamalı.
  11. Akşam dostlarla bir yemek davetinde kadeh kaldırırken; sigara yerine gazete kağıdına çay sarıp içen, yıllarda tank suyu içmekten  ağzında diş kalmamış, aylar yıllar  boyu evinden uzak denizcileri hatırlamalı.
  12. Evden çocuğun ateşlendiğini haber verdiklerinde nasıl telaş ve sabırsızlık ile  eve koşturduğunu; aynı şeyleri yaşayan denizcilerin ise binlerce mil uzakta karanlıkta  dalgalarla boğuşmaktan ve dua etmekten başka ellerinden  bir şey gelmediğini unutmamalı.

Deniz hiçbir zaman şakaya gelmez. Eğer ömrünün sonuna kadar geceleri  yatağında dönüp durmak istemiyorsan vicdanın her zaman rahat olacak şekilde yaşamalı ve yaşatmalısın.

Sekiz aydır memlekete uğramamış bir gemiye gidecek kolinin içine koyulan iki takım gazetenin gerçek bir hazine olduğunu unutmayın.
İnce düşünen bir deniz işletmecisi için gönül bağı kurduğu denizcileri ile tıkır tıkır çalıştırdığı gemiler ve çocuklarının gözlerinin içine bakarak onları kucaklamaktan daha güzel ne olabilir  ?

Hürmet edin hürmet
Sakın ıskalamayın denizi
İçinizdeki ışığı yakmak için
Ona ihtiyacınız var

Allah her şartta bütün  “denizcilere” selamet versin.
1.Bölüm için tıklayınız

 

Talip ÖZCENGİZ
Y.D.O Güverte 1982 / Amatör Yazar – Şair
Uzak Yol Kaptanı

talocukos@hotmail.com

 

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu
Kapalı
Kapalı